محدودیت‌های مالکیت اموال منقول و غیرمنقول برای اشخاص و تجار خارجی در ایران
محدودیت‌های مالکیت اموال منقول و غیرمنقول برای اشخاص و تجار خارجی در ایران
بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران، اتباع خارجی و تجار غیرایرانی محدودیت‌های قانونی خاصی در خرید، مالکیت و بهره‌برداری از اموال منقول و غیرمنقول دارند. این محدودیت‌ها به‌ویژه در مورد املاک و اراضی اعمال می‌شود. در ادامه، جزئیات این محدودیت‌ها ارائه شده است.
۱. محدودیت‌های مالکیت اموال غیرمنقول (زمین، خانه، و مستغلات)
طبق قوانین ایران، اتباع خارجی نمی‌توانند به‌صورت مطلق مالک زمین و املاک در ایران باشند و تنها در شرایط خاص و با مجوز دولت این امکان برای آنها فراهم می‌شود.
شرایط و استثنائات مالکیت اموال غیرمنقول برای اتباع خارجی
-
-
- – اتباع خارجی به‌صورت فردی حق مالکیت زمین و مستغلات را ندارند، مگر با مجوز هیئت وزیران و با درنظرگرفتن اهداف تجاری و سرمایه‌گذاری خاص.
- – خرید ملک برای سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های دیپلماتیک خارجی در ایران، تنها با تأیید وزارت امور خارجه و تصویب دولت امکان‌پذیر است.
- – اتباع خارجی می‌توانند به‌صورت اجاره‌ای یا با قراردادهای بهره‌برداری از املاک استفاده کنند، اما حق مالکیت مستقیم و قطعی ندارند.
- – سرمایه‌گذاران خارجی در قالب شرکت‌های ثبت‌شده در ایران می‌توانند مالک اموال غیرمنقول باشند، اما این مالکیت باید در راستای فعالیت‌های تجاری باشد و مشمول قوانین خاصی خواهد بود.
-
محدودیت در خرید زمین‌های کشاورزی و صنعتی
-
-
- – مالکیت اراضی کشاورزی برای اتباع خارجی کاملاً ممنوع است و هیچ تبعه خارجی حق خرید یا تملک این زمین‌ها را ندارد.
- – در مورد زمین‌های صنعتی، امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد، اما مالکیت این زمین‌ها در بسیاری از موارد به صورت اجاره بلندمدت اعطا می‌شود و نه انتقال قطعی.
-
محدودیت‌های انتقال اموال غیرمنقول برای شرکت‌های خارجی
-
-
- – شرکت‌هایی که با مشارکت اتباع خارجی در ایران ثبت شده‌اند، در برخی موارد می‌توانند مالک اموال غیرمنقول شوند، اما این مالکیت صرفاً در راستای بهره‌برداری تجاری و اقتصادی مجاز است.
- – انتقال این املاک به خارج از کشور نیازمند مجوز دولت و رعایت قوانین مربوط به سرمایه‌گذاری خارجی است.
-
منبع: طبق قوانین تصویب‌شده توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام و سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور، محدودیت‌های خاصی برای مالکیت اموال غیرمنقول توسط اتباع خارجی در ایران وجود دارد.
۲. محدودیت‌های مالکیت اموال منقول (خودرو، ماشین‌آلات، کالاها)
خودرو و وسایل نقلیه
-
-
- – اتباع خارجی می‌توانند خودرو خریداری کنند، اما باید دارای مجوز اقامت قانونی و مجوز گمرکی خاص باشند.
- – برخی محدودیت‌ها برای ثبت پلاک خودروهای خارجی در ایران وجود دارد و اتباع خارجی باید از طریق رویه‌های خاص گمرکی اقدام کنند.
- – امکان واردات خودرو توسط اتباع خارجی محدود است و معمولاً برای سرمایه‌گذاران یا کارکنان شرکت‌های بین‌المللی تسهیلاتی در نظر گرفته می‌شود.
-
تجهیزات صنعتی و تجاری
-
-
- – اتباع خارجی که در ایران فعالیت اقتصادی دارند، می‌توانند ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی وارد کنند، اما حق فروش آزادانه این اموال را ندارند و انتقال آنها به خارج از کشور نیازمند اخذ مجوزهای خاص است.
- – ورود برخی از تجهیزات خاص (مانند تجهیزات ارتباطی یا امنیتی) مشمول قوانین خاص نظارتی است و ممکن است نیاز به مجوزهای ویژه داشته باشد.
-
منبع: قوانین مرتبط با مالکیت اموال منقول برای اتباع خارجی توسط وزارت اقتصاد و دارایی و گمرک جمهوری اسلامی ایران تدوین شده است.
۳. نحوه اخذ مجوز مالکیت برای اتباع خارجی
اتباع خارجی که قصد خرید یا سرمایه‌گذاری در اموال غیرمنقول در ایران را دارند، باید مراحل زیر را طی کنند:
-
-
- ۱. ارائه درخواست رسمی به سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور.
- ۲. دریافت تأییدیه از وزارت امور خارجه در صورت لزوم (به‌ویژه برای شرکت‌ها و سفارتخانه‌ها).
- ۳. اخذ مجوز از هیئت دولت برای خرید املاک خاص.
- ۴. ثبت رسمی قرارداد در دفاتر اسناد رسمی با رعایت قوانین مربوط به اتباع خارجی.
-
نکته مهم: در صورت عدم رعایت قوانین، معاملات انجام‌شده توسط اتباع خارجی در حوزه اموال غیرمنقول ممکن است توسط دولت ایران باطل اعلام شود و امکان ابطال سند یا سلب مالکیت وجود دارد.
جمع‌بندی
-
-
- – اتباع خارجی نمی‌توانند به‌صورت شخصی مالک زمین و املاک در ایران باشند، مگر با مجوز دولت و در شرایط خاص.
- – امکان اجاره بلندمدت و بهره‌برداری از املاک تجاری وجود دارد، اما مالکیت قطعی معمولاً به شرکت‌های ثبت‌شده در ایران اعطا می‌شود.
- – مالکیت اراضی کشاورزی برای اتباع خارجی کاملاً ممنوع است.
- – خریدوفروش اموال منقول مانند خودرو و تجهیزات صنعتی برای اتباع خارجی تحت شرایط خاص مجاز است.
- – اتباع خارجی برای انتقال اموال و دارایی‌های خود به خارج از ایران، نیاز به اخذ مجوزهای دولتی دارند.
-
این محدودیت‌ها بر اساس قوانین مصوب سازمان ثبت‌اسناد و املاک کشور، مجمع تشخیص مصلحت نظام، و وزارت اقتصاد و دارایی ایران تعیین شده است و هدف آن کنترل سرمایه‌گذاری خارجی و جلوگیری از مالکیت بی‌رویه اتباع غیرایرانی بر اراضی و املاک داخلی است.
اگر به دنبال اطلاعات بیشتری در خصوص قوانین هستید، می‌توانید به بخش‌های دیگر سایت ما مراجعه کرده و اطلاعات کامل‌تری را دریافت کنید.
برای مطالعه آیین نامه چگونگی تملک اموال غیر منقول توسط اتباع خارجی غیر مقیم در جمهوری اسلامی ایران در سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اینجا را کلیک کنید.
برای ورود به درگاه ملی قوه قضاییه اینجا را کلیک کنید.
