طلاق به درخواست زوجه یا طلاق از طرف زن
طلاق به درخواست زوجه یا طلاق از طرف زن یکی از موضوعات پرچالش و حساس در قوانین خانواده ایران است. برخلاف طلاق از طرف مرد که طبق قانون مدنی نیاز به دلیل خاصی ندارد، طلاق از طرف زن به شرایط و دلایل قانونی ویژه‌ای نیاز دارد. این نوع طلاق برای زنانی است که به هر دلیلی قادر به ادامه زندگی مشترک نیستند و با اثبات دلایل معین به دادگاه درخواست طلاق می‌دهند.
شرایط قانونی طلاق از طرف زن
طبق قانون مدنی ایران، زن به‌طورکلی نمی‌تواند به‌صورت مستقیم و بدون دلیل درخواست طلاق دهد؛ اما در شرایطی خاص، حق طلاق به زن داده می‌شود. این شرایط شامل موارد زیر است:
۱. عسروحرج: عسروحرج به معنای سختی و مشقت غیرقابل‌تحمل است. زن باید ثابت کند که ادامه زندگی مشترک برای او بسیار دشوار یا غیرقابل‌تحمل شده است. دلایل عسروحرج می‌تواند شامل بدرفتاری شدید، ضرب و شتم، اعتیاد شدید شوهر به مواد مخدر یا الکل، عدم تأمین نفقه، یا ترک زندگی توسط شوهر باشد.
۲. شروط ضمن عقد نکاح: در برخی از موارد، زن با استفاده از شروطی که در عقدنامه ذکر شده است، می‌تواند درخواست طلاق دهد. این شروط شامل حق طلاق برای زن، خروج از کشور، تحصیل، اشتغال و سایر مواردی است که در عقدنامه ثبت شده‌اند. اگر شوهر هر یک از این شروط را نقض کند، زن می‌تواند از این حق برای درخواست طلاق استفاده کند.
۳. عدم پرداخت نفقه: اگر شوهر نفقه زن را پرداخت نکند و این وضعیت به مدت مشخصی ادامه یابد، زن می‌تواند به استناد به این موضوع درخواست طلاق دهد.
۴. محکومیت شوهر به زندان: اگر شوهر به مجازات زندان محکوم شده باشد و مدت محکومیت او طولانی باشد، زن می‌تواند با اثبات این موضوع درخواست طلاق دهد.
۵. بیماری‌های صعب‌العلاج: درصورتی‌که شوهر به بیماری‌های جسمی یا روانی سختی مبتلا باشد که زندگی را برای زن دشوار کند، زن می‌تواند با اثبات این بیماری درخواست طلاق دهد.
مراحل طلاق به درخواست زن
برای اینکه زن بتواند درخواست طلاق خود را از دادگاه پیگیری کند، باید مراحل قانونی زیر را طی کند:
۱. تهیه مدارک لازم و ثبت دادخواست طلاق: زن ابتدا باید مدارک و مستندات مربوط به دلایل درخواست طلاق خود را تهیه کند و سپس دادخواست طلاق خود را به دادگاه ارائه دهد.
۲. بررسی دلایل و مستندات توسط دادگاه: دادگاه به بررسی مدارک و مستندات زن پرداخته و در صورت تأیید دلایل، دادخواست طلاق را مورد پذیرش قرار می‌دهد.
۳. ارجاع به مرکز مشاوره خانواده: بر اساس قوانین حمایت از خانواده، دادگاه زوجین را به مرکز مشاوره خانواده ارجاع می‌دهد تا شاید راه‌حلی برای ادامه زندگی مشترک پیدا شود.
۴. صدور حکم طلاق: در صورت تأیید دلایل توسط دادگاه و عدم موفقیت در مشاوره، حکم طلاق صادر می‌شود.
۵. اجرای طلاق در دفترخانه: پس از صدور حکم طلاق، زن می‌تواند با مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی، حکم طلاق خود را ثبت کرده و مراحل قانونی آن را کامل کند.
حقوق زن در طلاق به درخواست زوجه
در طلاق به درخواست زن، حقوق مالی و غیرمالی او از اهمیت بالایی برخوردار است. در این نوع طلاق، زن همچنان حق دریافت مهریه، نفقه معوقه و اجرت‌المثل را دارد. اما بسته به دلایل و شرایط، ممکن است دادگاه تصمیماتی را در مورد میزان حقوق مالی او اتخاذ کند.
- مهریه: زن در صورت درخواست طلاق از طرف خود، همچنان می‌تواند مهریه را از شوهر خود مطالبه کند، مگر اینکه در طی مراحل دادگاه توافقی برای بخشش یا کاهش آن حاصل شود.
- نفقه معوقه: اگر شوهر نفقه زن را پرداخت نکرده باشد، زن می‌تواند نفقه معوقه خود را از شوهر مطالبه کند.
- اجرت‌المثل: اجرت‌المثل مربوط به کارهایی است که زن در دوران زندگی مشترک برای شوهر انجام داده و بابت آن دستمزد یا حق‌الزحمه‌ای دریافت نکرده است. دادگاه می‌تواند این مبلغ را تعیین و به زن پرداخت کند.
عده در طلاق به درخواست زن
پس از اجرای طلاق، زن باید دوره عده را سپری کند. دوره عده معمولاً سه طُهر (سه دوره پاکی پس از عادت ماهیانه) است. این مدت به زن فرصت می‌دهد که در صورت تصمیم به بازگشت، رجوع کند. درصورتی‌که زن باردار باشد، مدت عده تا زمان زایمان ادامه خواهد داشت.
اهمیت مشاوره حقوقی در طلاق به درخواست زن
به دلیل پیچیدگی‌های قانونی و حقوقی مربوط به طلاق از طرف زن، توصیه می‌شود که زنان قبل از هر اقدام، با وکیل خانواده یا مشاور حقوقی مشورت کنند. یک وکیل حرفه‌ای می‌تواند با بررسی شرایط، مدارک و مستندات لازم را تهیه کرده و بهترین راه‌حل‌ها را برای دسترسی به حقوق قانونی زن ارائه دهد. مشاوره حقوقی همچنین به زنان کمک می‌کند تا با آگاهی از حقوق خود و بهترین مسیر، تصمیمی منطقی و با کمترین آسیب برای خود و خانواده‌شان اتخاذ کنند.
نتیجه‌گیری
طلاق به درخواست زوجه یا طلاق از طرف زن یکی از موضوعات حساس در حقوق خانواده ایران است که بر اساس شرایط خاص و دلایل قانونی قابل‌اجرا است. زنانی که به دلایل قانونی و موجه تصمیم به جدایی می‌گیرند، با آگاهی از شرایط و حقوق خود و با همراهی یک وکیل خانواده می‌توانند با اطمینان بیشتری به این مسیر قدم بگذارند. آگاهی از حقوق مالی، عده و شرایط قانونی از مهم‌ترین مواردی است که زنان باید قبل از اقدام به طلاق به آن توجه داشته باشند.
اگر به دنبال اطلاعات بیشتر درباره سایر انواع طلاق هستید، می‌توانید به بخش‌های دیگر سایت ما مراجعه کنید و اطلاعات کاملی در این زمینه دریافت کنید.
برای اطلاعات در خصوص حقوق خانواده اینجا را کلیک کنید.
برای مطالعه متن قانون مذکور در سایت “مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی” اینجا را کلیک کنید.
