داوری آنلاین و مراجع داوری آنلاین بین‌الملل 

داوری آنلاین و مراجع داوری آنلاین بین‌الملل 

مقدمه

در دنیای دیجیتال امروز، داوری آنلاین به‌عنوان یکی از روش‌های نوین و مؤثر در حل‌وفصل اختلافات تجاری و حقوقی بین‌المللی شناخته می‌شود. مراجع داوری آنلاین بین‌المللی با استفاده از فناوری‌های نوین، امکان رسیدگی به دعاوی را بدون نیاز به حضور فیزیکی طرفین فراهم کرده‌اند. این سیستم نه‌تنها هزینه‌ها و زمان رسیدگی را کاهش داده، بلکه باعث افزایش شفافیت و کارایی در فرایند داوری تجاری بین‌المللی شده است.

در این مقاله، مفهوم داوری آنلاین، روند رسیدگی به دعاوی در محاکم داوری آنلاین بین‌المللی، چالش‌ها، مزایا و مهم‌ترین مراجع داوری آنلاین در سطح جهانی بررسی خواهند شد.

مفهوم داوری آنلاین 

 داوری آنلاین چیست؟ 

داوری آنلاین (Online Dispute Resolution – ODR) به فرایند حل اختلافات از طریق بسترهای دیجیتال گفته می‌شود که در آن، طرفین دعوا بدون نیاز به ملاقات حضوری، از سامانه‌های داوری الکترونیکی برای ارائه مدارک، دفاعیات و صدور رأی استفاده می‌کنند.

مراحل داوری آنلاین در دعاوی بین‌المللی 

 ۱. توافق بر داوری آنلاین 

در بسیاری از قراردادهای بین‌المللی، شرط داوری آنلاین در متن قرارداد ذکر می‌شود. این شرط بیان می‌کند که در صورت بروز اختلاف، طرفین باید اختلافات خود را از طریق یک مرجع داوری آنلاین مشخص حل کنند.

 ۲. ثبت شکایت و ارسال مدارک 

در سامانه‌های داوری آنلاین بین‌المللی، طرفین می‌توانند شکایات خود را به‌صورت الکترونیکی ثبت کرده و مستندات مربوط به دعوا را بارگذاری کنند.

 ۳. انتخاب داور یا هیئت داوری 

در برخی سیستم‌های داوری آنلاین، طرفین می‌توانند داور خود را انتخاب کنند، درحالی‌که در برخی دیگر، داور توسط مرجع داوری آنلاین تعیین می‌شود.

 ۴. رسیدگی و دفاعیات آنلاین 

جلسات داوری می‌توانند به‌صورت ویدئوکنفرانس، ارسال مستندات دیجیتال و یا پیام‌های الکترونیکی انجام شوند.

 ۵. صدور رأی داوری 

پس از بررسی مستندات، رأی داوری به‌صورت الکترونیکی صادر شده و معمولاً الزام‌آور است.

مزایای داوری آنلاین در حل اختلافات تجاری بین‌المللی 

۱. کاهش هزینه‌ها:  

هزینه‌های دادرسی در محاکم قضایی بین‌المللی بسیار بالا است، اما داوری آنلاین هزینه‌های اجرایی و وکلای طرفین را کاهش می‌دهد.

۲. افزایش سرعت رسیدگی:  

پرونده‌های داوری آنلاین معمولاً در چند هفته یا چند ماه بررسی و مختومه می‌شوند، درحالی‌که دادگاه‌های سنتی ممکن است سال‌ها طول بکشد.

۳. دسترسی بین‌المللی:  

شرکت‌ها، سازمان‌ها و افراد از سراسر جهان می‌توانند به مراجع داوری آنلاین بدون محدودیت جغرافیایی دسترسی داشته باشند.

۴. امنیت و شفافیت:  

استفاده از بلاک‌چین و رمزنگاری اطلاعات باعث افزایش شفافیت و کاهش تخلفات در فرایند داوری شده است.

۵. انعطاف‌پذیری:  

طرفین می‌توانند زمان و روش داوری را متناسب با نیازهای خودتنظیم کنند.

چالش‌های داوری آنلاین بین‌المللی 

۱. عدم هماهنگی در قوانین بین‌المللی:  

برخی کشورها رأی‌های داوری آنلاین را به رسمیت نمی‌شناسند که می‌تواند مشکل اجرایی ایجاد کند.

۲. مشکلات احراز هویت و امنیت اطلاعات:  

باوجود سیستم‌های رمزنگاری پیشرفته، خطر هک و جعل مدارک دیجیتال همچنان وجود دارد.

۳. نیاز به توسعه قوانین داخلی کشورها:  

برخی از نظام‌های حقوقی هنوز چارچوب مشخصی برای داوری آنلاین تعیین نکرده‌اند.

مهم‌ترین مراجع داوری آنلاین بین‌المللی 

• • •  ۱. مرکز داوری بین‌المللی لندن (LCIA Online Dispute Resolution System)
      این مرکز یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین مؤسسات داوری بین‌المللی است که اخیراً سیستم داوری آنلاین خود را توسعه داده است.
    •  ۲. مرکز داوری بین‌المللی سنگاپور (SIAC e-Arbitration System) 
      یکی از مهم‌ترین مراکز داوری آسیا که امکان رسیدگی به دعاوی تجاری بین‌المللی به‌صورت آنلاین را فراهم می‌کند.
    •  ۳. اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC Online Arbitration) 
      اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) یکی از مهم‌ترین نهادهای داوری جهان است که اخیراً بستر داوری آنلاین را راه‌اندازی کرده است.
    •  ۴. مرکز داوری بین‌المللی هنگ‌کنگ (HKIAC Online Arbitration Services) 
      این مرکز با ارائه سامانه‌های داوری الکترونیکی، به بسیاری از شرکت‌های آسیایی و بین‌المللی خدمات ارائه می‌دهد.
    •  ۵. پلتفرم داوری آنلاین WIPO (World Intellectual Property Organization Arbitration and Mediation Center) 
      این پلتفرم، مخصوص حل اختلافات مرتبط با حقوق مالکیت فکری، علائم تجاری و پتنت‌ها است.
    •  ۶. آینده داوری آنلاین در تجارت بین‌المللی 
      با پیشرفت هوش مصنوعی، بلاک‌چین و سیستم‌های احراز هویت الکترونیکی، آینده داوری آنلاین روشن‌تر از همیشه است. پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آینده، بیشتر دعاوی بین‌المللی از طریق سیستم‌های داوری آنلاین حل‌وفصل شوند.

 نتیجه‌گیری 

داوری آنلاین به‌عنوان یکی از روش‌های مدرن حل اختلافات در حقوق تجارت بین‌المللی، تحولی بزرگ در سیستم‌های دادرسی جهانی ایجاد کرده است. این روش به دلیل کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت رسیدگی، شفافیت و سهولت دسترسی، به گزینه‌ای محبوب برای شرکت‌های چندملیتی، سازمان‌های بین‌المللی و کسب‌وکارهای آنلاین تبدیل شده است.

مراجع داوری آنلاین بین‌المللی مانند LCIA، SIAC، ICC و WIPO نقش کلیدی در مدیریت دعاوی بین‌المللی ایفا می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود که استفاده از سیستم‌های داوری الکترونیکی در آینده بیش‌ازپیش افزایش یابد.

اگر به دنبال اطلاعات بیشتری در خصوص قوانین هستید، می‌توانید به بخش‌های دیگر سایت ما مراجعه کرده و اطلاعات کامل‌تری را دریافت کنید.

برای مطالعه درباره لایحه داوری تجاری بین المللی در سایت مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی اینجا را کلیک کنید.

برای ورود به درگاه ملی قوه قضاییه اینجا را کلیک کنید.